Tác giả Daniel Y. Teng
Chuyến hàng than chính thức đầu tiên của Úc đã cập cảng Trung Quốc khi Bắc Kinh cố gắng “bình thường hóa” mối bang giao với chính phủ Công Đảng mới này.
Hôm 08/02, khoảng 72,000 tấn than luyện kim đã cập cảng Trạm Giang ở phía đông nam Trung Quốc, lần đầu tiên sau hai năm kể từ khi các lệnh trừng phạt kinh tế được áp dụng đối với hàng xuất cảng của Úc vào năm 2020.
Bộ trưởng Thương mại Don Farrell hoan nghênh hành động này.
“Bất kỳ bước nào hướng tới việc giải quyết các trở ngại thương mại đều được hoan nghênh,” ông nói trong một tuyên bố mà AAP có được.
Thủ tướng Anthony Albanese cho biết mối bang giao này rất quan trọng đối với việc làm tại địa phương và Trung Quốc đã nhận được nhiều giá trị xuất cảng từ Úc hơn ba đối tác thương mại lớn tiếp theo cộng lại.
“Chúng tôi không chỉ có các tài nguyên mà còn có rượu, thịt, lúa mạch, hải sản – những thứ chất lượng nhất trên thế giới,” ông nói với các phóng viên hôm 09/02. “Chúng tôi rất cẩn trọng trong việc đưa ra các tuyên bố trước khi xác nhận [các báo cáo về than đá].”
Thượng nghị sĩ Quốc gia Bridget McKenzie cho biết hành động này sẽ thúc đẩy các việc làm ở nông thôn.
Bà nói với AAP: “Tất cả họ đều rất, rất muốn bảo đảm rằng chủ quyền quốc gia của chúng ta là ưu tiên hàng đầu và là trọng tâm của bất kỳ mối bang giao nào của chính phủ liên bang với các cường quốc nước ngoài.”
Đồng thời, thượng nghị sĩ này kêu gọi chính phủ làm nhiều hơn để cải thiện lĩnh vực này ở nội địa.
“Việc chính phủ liên bang tôn vinh mối bang giao thương mại này là điều hay và tốt, nhưng điều đáng lo ngại là họ đã đồng thời đình chỉ 18 dự án than và khí đốt và chặn dự án than của [tỷ phú Clive Palmer] ở Queensland,” bà cho hay.
Các biện pháp trừng phạt thương mại được đưa ra để đáp lại lời kêu gọi điều tra về COVID
Đảng Cộng sản Trung Quốc đã phát động một chiến dịch chèn ép kinh tế đối với các nhà xuất cảng Úc — hồi tháng 05/2020 — sau khi chính phủ ông Morrison đương thời kêu gọi một cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc của COVID-19 — một trong những chính phủ đầu tiên trên thế giới làm như vậy.
Một loạt các sản phẩm của Úc đã trở thành mục tiêu của các biện pháp trừng phạt thương mại không chính thức, bao gồm lúa mạch, rượu, thịt bò, tôm hùm, gỗ, và than đá.
Tuy nhiên, hành động này cũng chứng kiến sự gia tăng đột ngột trong các hoạt động “thị trường xám,” nơi các doanh nghiệp chỉ đơn giản là tránh né các kênh xuất cảng trực tiếp sang Trung Quốc và chuyển sang các khu vực khác bao gồm Hồng Kông và Đài Loan – những nơi không phải chịu bất kỳ lệnh trừng phạt nào.
Ví dụ, trước tháng 12/2020, số lượng xuất cảng Tôm hùm đá miền Tây của Úc sang Hồng Kông là không đáng kể, nhưng đến tháng 04/2021, theo các số liệu trong ngành, thành phố này đã nhận được 400 tấn mỗi tháng.
Một tình huống tương tự cũng xảy ra với xuất cảng rượu và than của Úc; trong một số trường hợp, than được các bên thứ ba mua và bán cho các nhà máy thép của Trung Quốc với giá cao hơn rất nhiều.
Bắc Kinh cố gắng để bình thường hóa thương mại Úc
Việc thảo luận về “bình thường hóa” thương mại giữa Úc và Trung Quốc đã trở nên rõ ràng hơn sau cuộc bầu cử của chính phủ Công Đảng.
Trước chiến thắng trong cuộc bầu cử của chính phủ ông Albanese hồi tháng 05/2022, các cựu lãnh đạo Công Đảng đã nhanh chóng chỉ trích chính phủ ông Morrison vì đã giải quyết sai lầm mối bang giao với Bắc Kinh.
Tuy nhiên, sau khi giành được chính phủ, vị thủ tướng này và nội các của mình cũng tiếp bước theo sau những người tiền nhiệm trong khi nhấn mạnh rằng chính phủ mới sẽ không làm suy yếu lợi ích quốc gia của đất nước này.
Tuy nhiên, Bắc Kinh đã thực hiện một số bước để thu hẹp khoảng cách ngoại giao với các đối tác của mình, bao gồm việc tổ chức các cuộc đàm phán cấp cao đầu tiên giữa các bộ trưởng thương mại của chính quyền này kể từ năm 2019 – các bộ trưởng của chính phủ ông Morrison gần như hoàn toàn bị phớt lờ trong thời gian đó.
ĐCSTQ cũng đã ám chỉ việc nới lỏng các biện pháp trừng phạt thương mại với bằng chứng vận chuyển than gần đây cho thấy điều này có thể xảy ra.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh gần đây nói với các phóng viên rằng Bắc Kinh sẵn sàng “nối lại đối thoại và liên lạc” với Úc trên nhiều lĩnh vực trong khi chính quyền này cũng “cố gắng xây dựng lại lòng tin.”
Daniel Y. Teng sống và làm việc tại Sydney. Anh tập trung vào các vấn đề quốc gia bao gồm chính trị liên bang, phản ứng COVID-19, và bang giao Úc -Trung. Quý vị có thể liên lạc với anh tại daniel.teng@epochtimes.com.au.
Nhã Đan biên dịch